Borsa yatırımcıları, yatırım kararlarını vermek için genellikle iki temel analiz yöntemini kullanırlar:
temel analiz ve
teknik analiz. Her iki analiz yöntemi de yatırımcılara piyasa hareketlerini anlamalarına yardımcı olur, ancak yaklaşım biçimleri ve kullandıkları veriler farklıdır.
1. Temel Analiz Nedir?
Temel analiz, bir şirketin veya bir finansal varlığın değerini, şirketin finansal durumu, ekonomik faktörler, sektör durumu ve genel piyasa koşulları gibi temellere dayanarak değerlendiren bir analiz yöntemidir. Temel analiz, uzun vadeli yatırım stratejileri geliştirmeye yönelik kullanılır ve şirketin gelecekteki büyüme potansiyeline, kar sağlama kapasitesine ve finansal sağlığına odaklanır.
Temel Analiz İçin Kullanılan Faktörler:
| Faktör | Açıklama |
|---|
| Finansal Tablolar | Şirketin gelir tablosu, bilanço ve nakit akış tablosu gibi finansal raporlar analiz edilir. Bu raporlar, şirketin kar-zarar durumunu, borç seviyelerini ve nakit akışını gösterir. |
| Karlılık Oranları | Şirketin kar elde etme yeteneğini gösteren oranlar, örneğin net kar marjı veya brüt kar marjı. |
| Büyüme Oranları | Şirketin gelir ve kar büyüme oranları, gelecekteki büyüme potansiyelini gösterir. |
| Piyasa Değeri ve Hisse Başına Kazanç (P/E Oranı) | Şirketin piyasa değeri ile hisse başına kazancının oranı, hisse senedinin değerini belirlemede kullanılır. Düşük P/E oranı, hisse senedinin ucuz olduğunu gösterebilir, yüksek P/E oranı ise aşırı değerlenmiş olabilir. |
| Makroekonomik Faktörler | Faiz oranları, enflasyon, işsizlik oranı gibi ekonomik göstergeler, şirketin gelecekteki performansını etkileyebilir. |
| Sektör Analizi | Şirketin faaliyet gösterdiği sektörün durumu, rekabetçi avantajları ve büyüme beklentileri de temel analizde önemli bir yer tutar. |
| Yönetim Kalitesi | Şirketin yönetim kadrosunun deneyimi ve başarı geçmişi, şirketin gelecekteki başarısını etkileyebilir. |
Temel Analizle İlgili Önemli Kavramlar:
- Hisse Senedi Değeri: Temel analiz, hisse senedinin gerçek değerini (intrinsic value) tahmin etmeye çalışır. Eğer piyasa fiyatı, gerçek değerin altındaysa, hisse senedi "değerli" sayılır.
- Temettü Ödemeleri: Şirketin kârından yatırımcılara dağıtılan kar payları, yatırımcılar için önemli bir gelir kaynağı olabilir.
Temel Analiz Yöntemi:
Temel analiz, genellikle
uzun vadeli yatırımlar için kullanılır. Yatırımcılar, şirketin temellerinin güçlü olduğuna inanıyorsa, hisse senedine uzun vadeli yatırım yapmayı tercih edebilirler.
2. Teknik Analiz Nedir?
Teknik analiz, piyasa fiyatlarının ve ticaret hacminin geçmiş verilerine dayanarak gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmeye çalışan bir analiz yöntemidir. Teknik analiz, şirketin finansal durumu veya ekonomik faktörlerle ilgilenmez; yalnızca piyasa davranışlarına odaklanır. Yatırımcılar, geçmiş fiyat hareketlerini ve işlem hacmini inceleyerek alım ve satım kararları alırlar.
Teknik Analizde Kullanılan Araçlar ve Yöntemler:
| Araç/Yöntem | Açıklama |
|---|
| Fiyat Grafikleri | Hisse senedinin fiyat hareketlerini görsel olarak gösteren grafiklerdir. En yaygın grafik türleri çizgi grafikleri, bar grafikleri ve mum grafikleridir. |
| Destek ve Direnç Seviyeleri | Fiyatın belirli bir seviyenin altına düşmediği (destek) veya belirli bir seviyenin üzerine çıkamadığı (direnç) seviyelerdir. |
| Hareketli Ortalamalar (Moving Averages) | Fiyatların ortalama hareketini gösteren bir göstergedir. En yaygın türleri basit hareketli ortalama (SMA) ve **üstel hareketli ortalama (EMA)**dır. |
| RSI (Relative Strength Index) | Bir güvenliğin aşırı alım veya aşırı satım bölgesinde olup olmadığını gösteren bir momentum göstergesidir. |
| MACD (Moving Average Convergence Divergence) | Kısa ve uzun vadeli hareketli ortalamaların birbirine olan ilişkisinin gücünü ve yönünü ölçen bir göstergedir. |
| Bollinger Bantları | Fiyatların ortalamadan ne kadar saptığını ölçen ve volatiliteyi gösteren bir teknik analiz aracıdır. |
| Formasyonlar | Teknik analizde belirli fiyat hareketleri, yatırımcıların gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmelerine yardımcı olabilir. Örneğin, baş ve omuz formasyonu, üçgen formasyonu gibi. |
| Hacim (Volume) | İşlem hacmi, bir menkul kıymetin fiyat hareketiyle birlikte nasıl değiştiğini gösterir ve genellikle trendin devam edip etmeyeceğini tahmin etmekte kullanılır. |
Teknik Analiz Yöntemi:
Teknik analiz, genellikle
kısa vadeli yatırımlar ve alım-satım işlemleri için tercih edilir. Yatırımcılar, piyasa eğilimlerini, fiyat hareketlerini ve ticaret hacmini inceleyerek kısa vadede kazanç elde etmeyi amaçlarlar.
Temel Analiz ve Teknik Analiz Arasındaki Farklar
| Özellik | Temel Analiz | Teknik Analiz |
|---|
| Odak Noktası | Şirketin finansal durumu, büyüme potansiyeli ve ekonomik faktörler. | Fiyat hareketleri, ticaret hacmi ve piyasa psikolojisi. |
| Zaman Çerçevesi | Genellikle uzun vadeli yatırımlar için kullanılır. | Genellikle kısa vadeli yatırımlar ve ticaret için uygundur. |
| Kullanılan Veriler | Şirketin mali tabloları, sektör durumu, makroekonomik göstergeler. | Geçmiş fiyat verileri ve ticaret hacmi. |
| Analiz Yöntemi | Şirketin gerçek değerini (intrinsic value) tahmin etmeye dayanır. | Fiyat hareketlerine, göstergelere ve teknik formasyonlara dayanır. |
| Yatırımcılar İçin Kullanım | Değerli hisse senetlerini bulmak ve uzun vadeli kazanç sağlamak. | |
